Tobolsk 6 - Fjodor Koezmitsj

De volgende dag heb ik nog een rondje rondom het kremlin gedaan en in de enige geopende kerk de Ikonostase aanschouwd. Verder heb ik nog de reli-shop bekeken met interesse voor hagiografieen van siberische dwazen, zwervers, wonderdoeners en heiligen (het Russisch heeft daar een heel mooi onvertaalbaar woord voor “Joerodivi”). Deze mensen werden erg hoog geeerd bij de locale bevolking.

Bijzonder belangstelling had ik voor een beschrijving van het leven van een zekere ouderling en hermiet, bekend als Fjodor Koezmitsj (1776-1864) De geschiedenis van Fjodor Koezmitsj is echter in nevelen gehuld. Hij is oorspronkelijk als landloper naar Siberie verbannen en daar gebleven. Daar is hij bekend geworden om zijn wijsheid en hij wordt nu als heilige vereerd. Niemand wist waar hij echter vandaan kwam. Hij bleek volgens ooggetuigen bijzonder goed thuis te zijn in het leven van de beau-monde in St. Petersburg en uitstekend Frans te spreken. Velen beweren dat hij eigenlijk de Russische tsaar Aleksander de Eerste was die in 1825 in Zuid Rusland in mysterieuze omstandigheden om het leven gekomen was. Zijn crypte in de Peter-en- Paulsvesting in St. Petersburg bleek bij opening in 1864 leeg te zijn. De tsaar had een nogal instabiel karakter: heftige driftaanvallen, extravagant gedrag afgewisseld met periodes van mysterieuze melancholie. Hij werd aan het eind van zijn leven ook religieuzer. Een mogelijke verklaring is dat de moord op zijn vader Paul 1 in 1801 door hoge edelen hem flink heeft aangegrepen.

Ik houd van dat soort verhalen en heb altijd al een ongezonde belangstelling gehad voor de geschiedenis van koningshuizen (ze ware ook vaak met elkaar verbonden) met hun geheimen, hartstochten, lijden en wreedheden. In principe heeft eigenlijk iedere familie een interessante geschiedenis.