woensdag 3 juli 2013

Argentinos van Jorge Lanata

Argentinos - Desde Pedro de Mendoza Hasta La Argentina del CentenarioArgentinos - Desde Pedro de Mendoza Hasta La Argentina del Centenario by Jorge Lanata

My rating: 4 of 5 stars


De auteur van dit boek, Jorge Lanata wordt in Argentinië vergeleken met een popster. Zijn TV-programma "Periodismo Para Todos" heeft hogere kijkcijfers dan de op hetzelfde uur uitgezonden voetbalwedstrijden van de Nationale Competitie of de beruchte blote tietenshow van Marcelo Tinelli.

Nu zul je je afvragen waar zijn programma dan over gaat. Het is een combinatie van een show en serieuze onderzoeksjournalistiek over eigenlijk van alles wat er mis is in dit land. Daarbij moeten vooral de verlammende corruptie en de totalitaire neigingen van de regering Cristina Fernandez het ontgelden, waarbij zakken geld en verborgen kluizen niet worden geschuwd. Hij is dan ook tamelijk gehaat in regeringskringen.

Grappig is dat Lanata nu wordt uitgemaakt als een paladijn van het imperialisme van de VS en de multinationals, maar vijf jaar geleden nog als een linkse rakker (hij beschouwt zichzelf als links) werd gezien. Ik kon zowel toen als nu niet met zijn boek "De Argentijnen" over straat zonder dat de mensen me met een vreemde blik aanstaren.

Toen ik het boek begon te lezen was ik er eerlijk gezegd een beetje beducht voor om vooral dezelfde show aan treffen als in zijn TV-programma waarin allerlei politieke helden als een stel muppets met elkaar in de clinch liggen (vanwege de rating moet alles op de lokale televisie in de vorm van een show of soap-opera gegoten worden).

Ik was dan ook aangenaam verrast: het is een tamelijk objectieve en goed geschreven geschiedenis van wat nu Argentinië wordt genoemd. Het heeft een duidelijke journalistieke insteek. Lanata zoekt vooral een antwoord op de vraag waarom de Argentijn is zoals hij is. Vooral wat betreft zijn gebreken.

De moeilijkheden om dit land te besturen zijn dan ook niet van gisteren en al te herleiden naar de tijd dat de eerste Spanjaarden de delta van de Rio de la Plata binnendobberden. Buenos Aires moest door allerlei intern gekrakeel en bloeddorstige indianen zelfs twee keer gesticht worden. Onrecht was er ook altijd, of het nu gaat om het systematisch uitmoorden van de inheemse bevolking tijdens de woestijnoperatie van 1880, bekonkelde en duur betaalde Engelse bankleningen in 1816, tot een dronken generaal die de Britten in 1981 de oorlog verklaard om een paar bijna onbewoonde eilanden. De Argentijnse geschiedenis lijkt wel een aaneenrijging van absurde gebeurtenissen, die uiteindelijk het land verschillende keren aan de afgrond heeft gebracht. Het land komt er op de een of nadere manier iedere keer bovenop, maar de lessen lijken op een hardnekkige wijze niet te worden geleerd. Een mooi voorbeeld is het hoofdstuk waarin alleen een opsomming is gegeven van alle amnestiewetten, pardonregelingen en gratieverklaringen sinds de onafhankelijkheid. De vraag is of het wel zin heeft om eerlijk te zijn als belastingontduiking, kapitaalvlucht en misdaden tegen de menselijkheid steeds maar vergeven worden. 

Een andere sterk element is de helderheid van zijn betoog. Zelfs tamelijk verwarrende periodes zoals de tweede regering Peron waarin het land onder een guerrilla-oorlog gebukt ging die eindigde in de beruchte militaire staatsgreep van 1976, worden helder beschreven. Vooral het vaak in de officiële geschiedschrijving weggemoffelde feit dat de verschillende militaire staatsgrepen tamelijk grote steun bij de bevolking genoten en de belangrijkste media maar weinig kritisch waren. Sommige zaken uit de vaak confuse geschiedenis van Argentinië werden me wat duidelijker, maar het blijft toch niet te begrijpen dat een in heel veel aspecten rijk land zo armoedig kan zijn en vaak maar wat aanmoddert in de onderste regionen van de mondiale statistieken wat betreft bestuurlijke transparantie, democratie, kredietwaardigheid, en inkomensverschillen. Misschien een reden dat ook vooral de Argentijnen zelf zich vaak negatief over hun land uitlaten. Lanata is geen uitzondering. 



View all my reviews


Geen opmerkingen: